Τραγούδι και ποίηση – Ένα με τη ζωή του Κρητικού

Το τραγούδι και η ποιητική διάθεση του Κρητικού είναι ένα με τη ζωή του. Mέσα από την απαράμιλλη λαϊκή ποίηση εξέφραζε πάντα τον πόθο του για την ελευθερία, τον έρωτα, τον πόνο.

Η κρητική παραδοσιακή μουσική λειτούργησε αρμονικά στις κοινωνίες της Κρήτης, ικανοποιώντας όλες τις ανάγκες του Κρητικού για τραγούδι ή χορό, εδώ και αιώνες.

Η ποίηση του νησιού έχει βαθιές ρίζες στο χρόνο και ποικιλομορφία από τόπο σε τόπο. Οι μαντινάδες αποτελούν τη χαρακτηριστική ποίηση του νησιού. Παράλληλα, ωστόσο, συναντώνται και άλλες κατηγορίες παραδοσιακών τραγουδιών, όπως τα ακριτικά, τα αφηγηματικά ή ρίμες, οι παραλογές, τα θρησκευτικά, τα γαμήλια, τα μοιρολόγια, τα νανουρίσματα.

Το νεότερο κρητικό λαούτο, κατά τους ερευνητές, μάλλον ξεκίνησε από τα Χανιά και μετά τα μέσα του 19ου αιώνα και εξαπλώθηκε, ως όργανο συνοδείας, στην υπόλοιπη Κρήτη κατά τις αρχές του 20ού, ως τότε είχαμε σκέτη λύρα με γερακοκούδουνα στο δοξάρι, βιολί,  μαντολίνο κτλ., ενώ και τα πανάρχαια κρητικά πνευστά (χαμπιόλι, μπαντούρα και ασκομπαντούρα) και το περίφημο λασηθιώτικο νταουλάκι έπαιζαν καθοριστικό ρόλο.

Είναι επίσης γνωστό ότι στην Κρήτη συχνά γίνονταν διάλογοι με μαντινάδες, συνήθως πειραχτικές: είναι οι λεγόμενες αντικριστές μαντινάδες, που  δεν έχουν εκλείψει  ακόμη από το νησί.

Τα τραγούδια του γάμου  που λέγονταν στα προυκιά (ξεχωριστές μαντινάδες με ευχές και παινέματα για κάθε ρούχο, σεντόνι, πετσέτα κτλ) ή στο δρόμο (ριζίτικα τση στράτας), τα παινέματα τση νύφης κτλ συνεχίζουν ακόμα να λέγονται δυστυχώς πολύ λιγότερο, συνήθως σε κάποια χωριά, και περισσότερο ακούγονται τραγούδια για το γλέντι, όπου τραγουδούνε μόνο οι οργανοπαίχτες πολύ συχνά συνοδευόμενοι από το ακροατήριό τους, σε πανηγύρια και γιορτές.

Συνάθροιση Κρητικών υπό τους ήχους λύρας σε χωριό του Ηρακλείου. Φωτογραφία Δήμος Ηρακλείου
Προηγούμενο άρθροΕκδήλωση στη μνήμη του πρόωρα χαμένου Αντώνη Φραγκιαδάκη
Επόμενο άρθροΣολάριουμ: Ποιοι και γιατί αποφεύγουν τη χρήση του;