Επαγγέλματα που χάθηκαν: Ο «Γανωτής» της Κρήτης

Γανωτής ή γανωματής είναι ο τεχνίτης που επικαλύπτει τα χάλκινα σκεύη με κασσίτερο και είναι από τα πιο παλιά επαγγέλματα που υπάρχουν.

Τα παλιά χρόνια, τα περισσότερα σκεύη που χρησιμοποιούσαν στην Κρήτη, όπως και αλλού στην Ελλάδα, οι άνθρωποι για τις καθημερινές τους δουλειές και κυρίως στη μαγειρική, ήταν χάλκινα (μπακιρένια). Με την πάροδο του χρόνου και τη διαρκή χρήση τους οξειδώνονταν και ήταν επικίνδυνα για δηλητηριάσεις. Έτσι, έπρεπε λοιπόν να γανωθούν, δηλαδή η επιφάνειά τους να προστατευθεί με ένα ειδικό μέταλλο, τον κασσίτερο.

Η διαδικασία του γανώματος γινόταν με τον καθαρισμό και τη συντήρηση των χάλκινων αντικειμένων και εργαλείων που χρησιμοποιούσαν.  Όταν τα χάλκινα αντικείμενα ήταν πολύ μαύρα τότε έκαναν σφάρισμα το οποίο αποτελείται από σπίρτο, αλάτι, νησιαντήρι και χώμα, το ανακάτευαν και άλειφαν με αυτό τα οικιακά σκεύη, ενώ στη συνέχεια τα ζεσταίνανε. Μετά τα έτριβαν με άμμο, με πανί που ήταν από δέρμα. Ύστερα ζέσταιναν καλά το χάλκινο σκεύος και έριχναν μέσα το νησιαντήρι (χλωριούχο αμμώνιο) για να στρώσει καλύτερα το καλάι. Στη συνέχεια το σκούπιζαν καλά και μετά άπλωνε το λιωμένο καλάι στην επιφάνεια του σκεύους με βαμβακερό ύφασμα. Στο τέλος της διαδικασίας, για να γυαλίσει το σκούπιζαν με βαμβάκι.

Οι «γανωτές» χρησιμοποιούσαν πολλά ακόμα εργαλεία όμως το αμόνι, την ξυλόσφυρα, σιδερένιο σφυρί κ.ά.

Όμως όλα αυτά όπως και το επάγγελμα του γανωτή, χάθηκαν στο πέρασμα του χρόνου.

Προηγούμενο άρθροΦακίδες και κηλίδες: Υπάρχει θεραπεία;
Επόμενο άρθροΜιχάλης Τζαγκαράκης: Έφτασε την κρητική μουσική στα πέρατα του κόσμου