Στυλιανός Αλεξίου: Ο μεγάλος Κρητικός Αρχαιολόγος, λογοτέχνης και φιλόλογος και το πλούσιο έργο του

Ο Στυλιανός Αλεξίου αρχαιολόγος φιλόλογος και καθηγητής πανεπιστημίου, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, καταγόμενος από οικογένεια λογίων, καθώς ο πατέρας του Λευτέρης Αλεξίου ήταν λογοτέχνης και φιλόλογος και θείες του ήταν η Έλλη Αλεξίου και η Γαλάτεια Καζαντζάκη. Παππούς του ήταν ο ομώνυμος Στυλιανός Αλεξίου, λόγιος και εκδότης εφημερίδων του Ηρακλείου.

Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1939-1946) από όπου πήρε το Διδακτορικό του δίπλωμα το 1959 και έλαβε υποτροφία από το Centre National de la Recherche Scientntifique όπου έμεινε κατά το ακαδημαϊκό έτος 1951-1952 στην Ecole Normale Superieure στο Παρίσι, και στα 1961-1962 με υποτροφία του Ιδρύματος Humboldt στη Χαϊδελβέργη. Από το 1947 εργάστηκε ως Επιμελητής Αρχαιοτήτων Ρόδου και από το 1950 τοποθετήθηκε στο Μουσείου Ηρακλείου. Στα 1960-1961 υπηρέτησε ως Έφορος Αρχαιοτήτων Δυτικής Κρήτης με έδρα τα Χανιά, στα 1962 ανέλαβε τη διεύθυνση του Μουσείου Ηρακλείου μέχρι το 1977οπότε παραιτήθηκε από Γενικός Έφορος Αρχαιοτήτων. Στα 1973 με 1977 υπήρξε μέλος του Αρχαιολογικού Συμβουλίου του υπουργείου Πολιτισμού. Το 1977 άρχισε να διδάσκει στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κρήτης  και το 1982 εξελέγη ως πρώτος στη σχολή αυτή καθηγητής της μεσαιωνικής και νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας.

Το 1963-1964 υπήρξε διευθυντής σύνταξης των Κρητικών Χρονικών, μέλος της συντακτικής επιτροπής του επιγραφικού περιοδικού Kadmos του Λονδίνου και μέλος επιστημονικών εταιρειών όπως του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών, της Αρχαιολογικής Εταιρείας, της Association International d’ Etudes Byzantines, της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, της Λαογραφικής Εταιρείας, της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Ήταν, τέλος, Commendatore της Ιταλικής Δημοκρατίας. Το 1981 τιμήθηκε με τον τίτλο του αντεπιστέλλοντος μέλους της Ακαδημίας Αθηνών.

Το 1992 τιμήθηκε από το Πανεπιστήμιο της Πάδοβας για τις συμβολές του στη μινωική αρχαιολογία και της βυζαντινής και νεοελληνικής φιλολογίας. Tο 1993 η κριτική επιτροπή των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων τον τίμησε για το σύνολο της πνευματικής προσφοράς του, με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας ενώ τον Νοέμβριο του 2000 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το αρχαιολογικό του έργο

Οι κυριότερες από τις αρχαιολογικές εργασίες του είναι οι ανασκαφές των θαλαμοειδών τάφων του Λιμένος Κνωσού-Κατσαμπά στα 1951-1963 και των πρωτομινωικών θολωτών τάφων της Λεβήνος-Λέντα στα 1958-1966, η αναδιοργάνωση και επαύξηση κατά το ένα τρίτο του Μουσείου Ηρακλείου, με την έκθεση της νέας πτέρυγας (πέντε αίθουσες και εκατό περίπου νέες προθήκες), η ίδρυση των Μουσείων Χανίων (1962) και Αγίου Νικολάου (1969), η διατύπωση της θεωρίας για το συγκεντρωτικό και ανακτορικό χαρακτήρα του μινωικού εμπορίου (1958), η επισήμανση των οχυρώσεων της μινωικής Κρήτης, η έρευνα στο Λούξορ της Αιγύπτου, η μελέτη των μινωικών δεξαμενών καθαρμού (1972), ο εντοπισμός της Πανόρμου-Απολλωνίας και άλλων πόλεων της ελληνικής Κρήτης (1974). Τέλος με ειδική νομοθετική πράξη φρόντισε και για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου της Κνωσού.

Φιλολογικό έργο

Έχει ερευνήσει τα κείμενα της κρητικής λογοτεχνίας, ξεκινώντας το 1952 με τη μελέτη του για τον Ερωτόκριτο. Έξι βιβλία και τριάντα μελετήματα αριθμεί η συμβολή του στο θέμα αυτό με πιο σημαντική την έκδοση του Ερωτόκριτου στα 1980, φιλολογικά αποκαταστημένο. Κατά τον Νικόλαο Παναγιωτάκη «[…]αποτελεί ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της νεοελληνικής φιλολογίας, πραγματικό κατόρθωμα και ορόσημο ». Επίσης εξέδωσε κριτικά την Βοσκοπούλα, τον Απόκοπο -του οποίου δεν δέχεται τον διδακτικό, ηθοπλαστικό κι εσχατολογικό χαρακτήρα όπως οι πιο πολλοί ερευνητές αφού δεν αναφέρεται στις ανθρώπινες αμαρτίες-και την Ερωφίλη. Δημοσίευσε πλήθος διορθώσεων,νέων ερμηνειών, και παρατηρήσεων σε εκδόσεις παλαιότερων και νεότερων κειμένων της κρητικής λογοτεχνίας και του κρητικού θεάτρου.

Άφησε την τελευταία του πνοή στο Ηράκλειο Κρήτης, τον Νοέμβριο του 2013.

Με πληροφορίες από wikipedia

Προηγούμενο άρθροΠρομήθεια βιοϊατρικού εξοπλισμού για τον εκσυγχρονισμό δέκα Κέντρων Υγείας στην Κρήτη
Επόμενο άρθροΟ πρώτος υπερυπολογιστής παγκόσμιας κλάσης της ΕΕ εγκαινιάζεται στη Σλοβενία