Σπιναλόγκα – Μια ολόκληρη ιστορία (βίντεο)

Η ιστορία της Σπιναλόγκας ξεκινά από τα προϊστορικά χρόνια, με ελάχιστες πληροφορίες μέχρι την Ενετική περίοδο.
Από τα Μινωικά χρόνια, προστάτευε το λιμάνι της Ελούντας που τότε ονομαζόταν Ολούντα, κάτι που προέκυψε από τα ευρήματα στην περιοχή όπου αναπτύχθηκε η πόλη Ολούς την οποία αναφέρει ο Όμηρος και ένα μεγάλο μέρος της βρίσκεται βυθισμένο. Η πόλη αυτή είχε δικό της λιμάνι και νόμισμα και ήταν η πιο σημαντική στην βορειοανατολική Κρήτη.
Ακμασε μέχρι τον 8ο μ.Χ. αιώνα όταν οι Άραβες πειρατές ανάγκασαν τους κατοίκους της να μετακινηθούν στην ενδοχώρα.

Κατά την διάρκεια της Ενετοκρατίας οι Ενετοί αναγνωρίζοντας την αξία του λιμανιού κατασκεύασαν αλυκές ενώ ταυτόχρονα διακινούσαν από το λιμάνι της, τα υπόλοιπα αγροτικά προϊόντα της περιοχής ενώ ταυτόχρονα βελτίωσαν τις αμυντικές εγκαταστάσεις κατασκευάζοντας οχυρωματικά έργα.
Το νέο φρούριο χτίστηκε στη Σπιναλόγκα το 1579 με την εποπτεία του Γενικού Προβλεπτή Κρήτης Τζιάκομο Φοσκαρίνι. Αποτελεί ένα συγκρότημα οχυρώσεων που περιλαμβάνει διπλές σειρές από ψηλά τείχη και μοναδικούς πύργους. Σήμερα διατηρείται, στο μεγαλύτερο μέρος του, σε ικανοποιητική κατάσταση και θεωρείται από τα σημαντικότερα θαλάσσια οχυρά της Μεσογείου.

Η Σπιναλόγκα παραδόθηκε στους Οθωμανούς Τούρκους με συνθήκη το 1715 επί Καπουδάν πασά και μέχρι την παράδοσή της αποτελούσε καταφύγιο χριστιανών που συνέρρεαν σε αυτό για να σωθούν.

Στην τουρκοκρατία η ιστορία της Σπιναλόγκας παίρνει άλλη τροπή καθώς ξανά λόγω της ασφάλειας που παρείχαν οι οχυρώσεις στη νησίδα, εγκαθίστανται εδώ αμιγώς οθωμανικές οικογένειες.

Στα μέσα του 19ου μ.Χ. μεγάλος αριθμός κατοίκων, οι περισσότεροι έμποροι και ναυτικοί, χρησιμοποιούσαν την ασφάλεια του οχυρωμένου οικισμού και έλεγχαν τους εμπορικούς δρόμους της Αν. Μεσογείου.

Η νησίδα Σπιναλόγκα εγκαταλείφθηκε σε μεγάλο βαθμό, το 1898, μετά την αυτονόμηση της Κρήτης, ενώ οι τελευταίοι Τούρκοι κάτοικοι έφυγαν το 1903 για να μετατραπεί το νησί σε λεπροκομείο μέχρι το 1957.

Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου, οι Γερμανοί συνέχισαν να συντηρούν και να ανεφοδιάζουν τους λεπρούς της Σπιναλόγκας, αλλά δεν τολμούσαν να εγκαταστήσουν φρουρά στο νησί. Αυτό έδωσε λίγη παραπάνω ελευθερία στους αρρώστους, που μπορούσαν να ακούνε ανενόχλητοι τους ραδιοφωνικούς σταθμούς από το Κάιρο και το Λονδίνο, κάτι που φυσικά απαγορεύονταν αυστηρά σε κάθε κατεχόμενη χώρα.

Η Σπιναλόγκα σήμερα
Τη δεκαετία του ’70 η Σπιναλόγκα ανακηρύσσεται προστατευόμενη αρχαιολογική περιοχή, αρχίζουν οι ανασκαφικές εργασίες, γκρεμίστηκαν τα κτίρια του Λεπροκομείου και έγιναν έργα συντήρησης στα τείχη (Μπορμπουδάκης, έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων).

Από το 1976 στο αρχαιολογικό πάρκο της Σπιναλόγκας και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, τα έργα διάσωσης και συντήρησης των ενετικών οχυρώσεων και των υπόλοιπων κτιρίων συνεχίζεται αδιάκοπα, αλλά χρειάζονται ακόμα να γίνουν πολλά. Γίνονται επίσης προσπάθειες για να ενταχτεί στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco.

Στις μέρες μας αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα στην Κρήτη και κάθε χρόνο δέχεται χιλιάδες επισκέπτες οι οποίοι μπορούν να την επισκεφθούν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού με καραβάκια που αναχωρούν καθημερινά από τον ‘Αγιο Νικόλαο και από την Ελούντα.
Το σίγουρο είναι ότι ο επισκέπτης θα νιώσει δέος και ευλάβεια από τα πρώτα κιόλας βήματα που θα κάνει στο νησί της Σπιναλόγκας.

Προηγούμενο άρθροHoly Monastery of the Virgin Mary – A sacred sanctuary in the village of Rodia
Επόμενο άρθροΚλειστές οι υπηρεσίες του Δήμου Χερσονήσου, σήμερα Τετάρτη 27 Οκτωβρίου